Η δωρεά οργάνων και το ζήτημα της συναίνεσης στις post-mortem μεταμοσχεύσεις αποτελούν αντικείμενο
νομοθέτησης σε πολλές χώρες. Στόχοι της εκάστοτε νομοθεσίας είναι αφ’ ενός η μεγαλύτερη δυνατή αύξηση των
διαθέσιμων οργάνων και αφετέρου ο ταυτόχρονος σεβασμός στην αξιοπρέπεια και στο δικαίωμα
αυτοπροσδιορισμού του θανόντος δότη. Τα τελευταία χρόνια αρκετές ευρωπαϊκές χώρες έχουν εισαγάγει το σύστημα
της εικαζόμενης συναίνεσης. Στην Ελλάδα μέχρι την 1η Ιουνίου του 2013 ίσχυε το σύστημα της δηλούμενης
συναίνεσης και της κάρτας δωρητή, με την οικογένεια του θανόντος να έχει σε κάθε περίπτωση αποφασιστικό ρόλο.
Το συγκεκριμένο σύστημα, με δεδομένο πως η Ελλάδα είχε από τα χαμηλότερα ποσοστά διαθέσιμων οργάνων,
απέτυχε εκ των πραγμάτων στο βασικό του στόχο. Από τον Ιούνιο του 2013 και με τον ν.3984/2011, ωστόσο, ισχύει
το σύστημα της εικαζόμενης συναίνεσης στην “ήπια” εκδοχή του αφού η οικογένεια του θανόντος δότη εξακολουθεί
να συμμετέχει ενεργά στη λήψη οποιασδήποτε απόφασης για αφαίρεση των οργάνων. Το σύστημα της εικαζόμενης
συναίνεσης –όπως έχει προκύψει κατά τη συζήτηση του ζητήματος και την εφαρμογή της στο εξωτερικό- παρουσιάζει
πλεονεκτήματα αλλά και αρκετά μειονεκτήματα. Για το λόγο αυτό η επέμβαση του νομοθέτη στον τρόπο συναίνεσης
δεν είναι αρκετή για την επίτευξη του στόχου της αύξησης των διαθέσιμων οργάνων, αλλά απαιτούνται κι άλλες
παρεμβάσεις σε επίπεδο οργανωτικό/κρατικό, σε επίπεδο νοοτροπίας της κοινωνίας και πολιτών και σε επίπεδο
νοοτροπίας του ιατρικού προσωπικού.
Organ donation and the issue of consent in cadaveric donations are subject of legislation in many countries. The major
goals of legislation in this case are both the increase of the available organs and the respect of the dead donor’s wishes.
During the last years many European countries have adopted the system of presumed consent (opt out system).In
Greece, until the 1st of June 2013 an opt-in system (donor’s card) had been implemented with the dead donor’s family
playing a decisive role in nearly every case. The opt-in system, taking into account that Greece had one of the lowest
rates of organ donations was proved to be unsuccessful concerning its major goal. However from June 2013 (law
n.3984/2011) Greece adopted a system of presumed consent as the dead donor’s family continues to play an important
role in the decisions (soft opt-out) The system of presumed consent – as we know from the discussion which has taken
place abroad as well as from its implementation in various countries-has both advantages and drawbacks. As a result,
it is apparent that simply legislating the system of consent in organ donation is not enough in order to increase the
number of available organs. Consequently, other solutions should also be adopted; solutions related to the
organization of public services and the mentality of both the society and health professionals towards the issue of
organ donation.