Άρθρο ανασκόπησης ή βραχεία ανασκόπηση

Με τη μεγάλη διάδοση των φαρμάκων και την κυκλοφορία νέων σκευασμάτων, τα φαρμακογενή νοσήματα στην Παθολογία έχουν γίνει συχνά στις μέρες μας. Στην καθημερινή κλινική πράξη, ο γιατρός βρίσκεται συχνά αντιμέτωπος με νοσήματα της Εσωτερικής Παθολογίας που προκαλούνται από φάρμακα. Η ακριβής εκτίμηση της πιθανής συσχέτισης μεταξύ των φαρμάκων και τυχών βλαβών από τη χορήγησή τους εξαρτάται από διάφορες παραμέτρους, όπως, ο αριθμός των περιστατικών που έχουν αναφερθεί, η χρονική συσχέτιση μεταξύ της χρησιμοποίησης των φαρμάκων και της εμφάνισης των παρενεργειών, ο αποκλεισμός άλλων συνυπαρχόντων αιτίων. Οι παράγοντες στους οποίους αποδίδεται η ευαισθησία των οργάνων στην τοξικότητα μιας φαρμακευτικής ουσίας, ώστε να προκληθεί φαρμακογενές νόσημα, είναι η συγκεκριμένη κατανομή της ουσίας στους ιστούς, η εκλεκτική της συσσώρευση, η ειδική ιστική της βιοχημία, η μεταβολική της ενεργοποίηση σε δραστική τοξική ουσία, η ικανότητα του οργανισμού να αποκαθιστά τη χαρακτηριστική βλάβη. Σήμερα, ο γιατρός έχει στη διάθεσή του έναν τεράστιο αριθμό φαρμακευτικών ουσιών. Επειδή υπάρχει ποικιλία ιδιοσυγκρασιακών στοιχείων στα διάφορα άτομα, η πιθανότητα ασυμβατότητας μεταξύ φαρμάκου και αρρώστου είναι υπαρκτή. Ο κλινικός γιατρός πρέπει να είναι πολύ καλά ενημερωμένος σχετικά με τα φάρμακα που προκαλούν νοσήματα στην Εσωτερική Παθολογία. Χρειάζεται επαγρύπνηση για την ποιότητα, έγκριση όχι των φαρμάκων μόνο, αλλά και των όρων κυκλοφορίας τους (ενδείξεις, αντενδείξεις, φαρμακογενή νοσήματα), ανάκληση όλων όσων παρουσιάζουν απαράδεκτη σχέση ωφέλειας-κινδύνου και Εθνικό Συνταγολόγιο. Περιορισμός της συνταγογραφίας στα απαραίτητα για κάθε περίπτωση φάρμακα, εφαρμογή του χρυσού κανόνα της φαρμακοθεραπευτικής, «όπου το ένα αρκεί, τα δύο περισσεύουν». Μακριά από τα πολυσύνθετα φάρμακα, με πολλά δραστικά συστατικά, εκτός κι αν ο άρρωστος τα χρειάζεται όλα (σπάνια περίπτωση). Κατά κανόνα, η χρησιμοποίηση σύνθετων φαρμάκων δικαιολογείται μόνο στις περιπτώσεις που έχουν αποτύχει τα απλά (με μια δραστική ουσία). Οι κηλίδες του ήλιου αν δεν μπορούν να εξαφανιστούν, σίγουρα όμως μπορούν να ελαττωθούν σημαντικά.In our days, the large scale circulation of medicines and the extreme use of new ones have made drug-induced diseases very often in Internal Medicine. To estimate exactly the adverse reactions caused by prescribed medicines we should examine parameters like the number of cases, the time lapse between use and manifestation of adverse reactions and also exclude other co-existing health problems. Toxico-sensitivity of the organs is attributed to the toixicity of the substance, its distribution to the tissues, its selective aggregation, its specific biochemical structure, the metabolic activation as a toxic substance and the organism capacity to heal the characteristic damage. The individual genetic susceptibility in different subjects leads to the possibility of drug non compatibility. It is recommended that doctors should be well informed about drug-induced diseases and also be vigilant over the quality of drugs. Rational and limited prescription of drugs necessary for every individual case is advised. The golden standard of pharmacotherapeutics which suggests that where one pill is enough, two of them are unnecessary, should be followed. Marketing authorization of medicinal products should include the conditions of their circulation (indications and adverse reactions, also drug-induced diseases). Those presenting an improper relation, where risk outweighs benefit, should be withdrawn. An updated National Syntagologio is also necessary. Multi-complex medicines should be avoided unless one drastic substance has failed to cure. According to Hippocrates, “In serious diseases, therapy should be applied with maximum possible accuracy for their best control”.