Η ιστορία των αρνητικών εικόνων ξεκινάει το 1840 με την καλοτυπία, το πρώτο αρνητικό σε χάρτινο υπόστρωμα. Ακολουθούν οι αρνητικές πλάκες αλμπουμίνης, τα γυάλινα αρνητικά κολλοδίου και τα γυάλινα αρνητικά ζελατίνης, για να περάσουμε το 1889 στις αρνητικές εικόνες με πλαστικό υπόστρωμα νιτρικής κυτταρίνης, το 1923 στις αρνητικές εικόνες με υπόστρωμα διοξικής κυτταρίνης και το 1948 σε αυτές με υπόστρωμα τριοξικής κυτταρίνης και να καταλήξουμε από το 1955 μέχρι και σήμερα στον πολυεστέρα.
Το φωτογραφικό αρχείο του Νικόλαου Τομπάζη (1898-1986), ενός σημαντικού Έλληνα φωτογράφου, απαρτίζεται από γυάλινα αρνητικά ζελατίνης και αρνητικές εικόνες με υπόστρωμα νιτρικής, διοξικής και τριοξικής κυτταρίνης και δεν έχει συντηρηθεί. Καθώς η χημική σύσταση των αρνητικών εικόνων, και ιδιαίτερα του πλαστικού υποστρώματος, καθορίζει την πορεία εξέλιξής τους στο πέρασμα του χρόνου και άρα και την διαδικασία συντήρησής τους, απαραίτητη κρίνεται η ταυτοποίησή τους, ώστε να γίνει ο διαχωρισμός τους.
Η συντήρηση των πλαστικών αρνητικών παρουσιάζει ιδιαίτερη δυσκολία και πολυπλοκότητα, καθώς δε μπορεί να αποτελεί μία άμεση επέμβαση και περιορίζεται σε παθητικούς τρόπους συντήρησης (αποθήκευση) ή στην αντιγραφή τους.
Συγκεκριμένα, οι αρνητικές εικόνες με υπόστρωμα τριοξικής κυτταρίνης αποτελούν ιδιάζουσα περίπτωση, καθώς η emulsion εμφανίζεται χημικά ανεπηρέαστη, ενώ η χημική σύσταση του υποστρώματος έχει αλλάξει. Έτσι, αναπτύσσεται στη συντήρηση ένα νέο πεδίο, που αφορά την αφαίρεση του υποστρώματος τριοξικής κυτταρίνης και ενδεχομένως τη μεταφορά της emulsion σε νέο υπόστρωμα, το οποίο όμως βρίσκεται ακόμα σε πειραματικό στάδιο.
Με βάση τη βιβλιογραφική έρευνα και πειραματικές διαδικασίες, λύση αποτελεί η αφαίρεση του υποστρώματος και η φύλαξη της emulsion ως έχει και όχι η μεταφορά της σε νέο υπόστρωμα.
Στο αρχείο του Νικόλαου Τομπάζη, αφού καθοριστούν τα αρνητικά στα οποία μπορεί να εφαρμοστεί η παραπάνω διαδικασία, η προσοχή και η μελέτη πρέπει να επικεντρωθούν στον τρόπο φύλαξης του ποικιλόμορφου υλικού του.
The history of negatives begins with the appearance of calotypes in 1840, the first negative on paper substrate. Afterwards, they were replaced by albumen plates and then by gelatin dry plates. In 1889, negatives with plastic substrate were penetrate in the market (1889 cellulose nitrate films, 1923 cellulose diacetate films, 1948 cellulose triacetate films) and these negatives will be the forerunners of polyester film (1955 until today).
The photographic archive of Nikolaos Tompazis, an important Greek photographer, consists of gelatin plate negatives, cellulose nitrate, diacetate and triacetate films and has never been restored. The chemical ingredients of the negatives, specially of plastic substrate, are responsible for their evolution during the years and for their deterioration. As a result, their restoration strategy changes and an identification procedure, which aims at their separation, is necessary to take place.
The restoration of plastic negatives is a difficult and a complex procedure, as there is no direct restoration treatment. Their restoration includes only passive conservation (storage) and duplication.
Specially, the cellulose triacetate films deterioration consist of the deterioration of the substrate and not off the emulsion. Due to this, a new restoration treatment is being experimented with, which involves the removal of the acetate layer and possibly the transfer of the emulsion to a new substrate.
According to bibliography and experiments, the solution turns to be the removal of the cellulose triacetate layer and the storage of emulsion layer.
In the Nicolaos Tompazis’s archive, after the specification of negatives in which this procedure can be applied, attention for the storage of this vary formed archive must be given and forward investigation must be held