Η έλλειψη νοσηλευτικού προσωπικού στην Ελλάδα, σε συνδυασμό
με την αυξημένη ζήτηση παροχής ποιοτικών νοσηλευτικών υπηρεσιών, καθιστά
επιτακτική την ανάγκη της διερεύνησης της κινητικότητας των νοσηλευτών
στον εργασιακό χώρο του νοσοκομείου. Η επαγγελματική ικανοποίηση φαίνεται
να αποτελεί έναν από τους προσδιοριστικούς παράγοντες της κινητικότητας.
Σκοπός: Η αποτύπωση της πρόθεσης των νοσηλευτών να αποχωρήσουν από
νοσηλευτικές θέσεις εργασίας, από τον οργανισμό στον οποίο εργάζονται και
από το νοσηλευτικό επάγγελμα και η εξέταση της επαγγελματικής ικανοποίησης
ως πιθανός προσδιοριστικός παράγοντας της πρόθεσης κινητικότητας. Υλικό και
Μέθοδος: Εκπονήθηκε συγχρονική έρευνα. Το δείγμα αποτέλεσαν 602 νοσηλευτές,
απασχολούμενοι στην κλινική άσκηση, σε δύο δημόσια νοσοκομεία της Αττικής,
ένα γενικό και ένα στρατιωτικό. Η έρευνα διενεργήθηκε τον Αύγουστο και το
Σεπτέμβριο του 2010. Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν αυτoσυμπληρούμενα ερωτηματολόγια πρόθεσης κινητικότητας και ικανοποίησης. Το
ποσοστό ανταπόκρισης ήταν 67,3%. Για τη διερεύνηση του βαθμού συσχέτισης
μεταξύ των μεταβλητών χρησιμοποιήθηκε ο συντελεστής συσχέτισης Pearson’s
r. Αποτελέσματα: Φάνηκε ότι το επίπεδο της ικανοποίησης των νοσηλευτών ήταν
χαμηλό ( X =13), ενώ αποτυπώθηκε πρόθεση αποχώρησης από τον οργανισμό
( X =2,5), το επάγγελμα ( X =7) και την κλινική άσκηση ( X =8,3), η οποία σχετιζόταν στατιστικώς σημαντικά με την επαγγελματική ικανοποίηση. Συγκεκριμένα,
ο χαμηλός βαθμός ικανοποίησης σχετιζόταν με την πρόθεση των νοσηλευτών να
αποχωρήσουν από την κλινική άσκηση (r=-0,36, p<0,0001), την πρόθεση της αποχώρησης από τον οργανισμό (r=-0,15, p<0,005) και την πρόθεση εγκατάλειψης του
επαγγέλματος (r=-0,43, p<0,0001). Η ικανοποίηση και το είδος του νοσοκομείου
ήταν οι σημαντικότεροι προβλεπτικοί παράγοντες της πρόθεσης εγκατάλειψης
του επαγγέλματος (β=-0,50 και β=-1,29, p<0,001) και αποχώρησης από την κλινική άσκηση (β=-0,45 και β=-1,66, p<0,001), λαμβάνοντας υπόψη τις συγχυτικές
επιδράσεις άλλων μεταβλητών. Συμπεράσματα: Τα αποτελέσματα της έρευνας
για την πρόθεση της κινητικότητας των νοσηλευτών σε δύο ελληνικά νοσοκομεία συμφωνούν με διεθνείς έρευνες, γεγονός που καταδεικνύει ότι ανεξάρτητα
του συστήματος υγείας και του χρόνου, η επαγγελματική ικανοποίηση αποτελεί
καθοριστικό παράγοντα που επηρεάζει την πρόθεση κινητικότητας των νοσηλευτών. Η διαμόρφωση απαραίτητων συνθηκών για την αύξηση της επαγγελματικής
ικανοποίησης των νοσηλευτών είναι απαραίτητη για τη συγκράτησή τους στην
κλινική άσκηση, τον οργανισμό και το νοσηλευτικό επάγγελμα, διασφαλίζοντας
ασφαλέστερη και ποιοτικότερη παροχή υπηρεσιών υγείας, με μειωμένο κόστος.
The nursing shortage in Greece coupled with the increased demands for health care services and quality nursing
care make imperative the exploration of nursing turnover and its predictors. Aim: Investigation of nursing turnover by identifying
the intention of nurses to leave their place of work, the profession and clinical practice. Exploration of demographic factors and job satisfaction as predictors factors of nursing turnover. Method: A cross-sectional, correlation survey was conducted
during August 2010 using self-administered questionnaires including the appropriate scales. The sample consisted of 405
nurses employed in clinical practice in one public and one military hospital (response rate 67.3%). Ethical issues of the study
were addressed by the appropriate hospital committees. Pearson’s r και Spearman’s rho statistical tests were used to examine
correlations between variables as appropriate. Multiple regression analysis was used to examine the significance of predicting
variables. Results: The study showed that there was nursing intention to leave the place of employment ( X =2.5), the profession
( X =7) and clinical practice ( X =8.3), which was related to certain demographic variables. A significant negative relationship
was found between job satisfaction and intention to leave the place of employment (r=-0.15; p<0.005), the profession (r=-0.43;
p<0.0001) and clinical practice (r=-0.36; p<0.0001). Satisfaction and the type of hospital (military or public) were the most
significant predictors of nurses’ intention to leave the profession (β=-0.50 and β=-1.29; p<0.001) and clinical practice (β=-0.45
and β=-1.66; p<0.001), taking into consideration the potential bias of other variables. Conclusions: The findings of this study
on nursing turnover in Greece are in line with international research. Regardless of the duration of employment and the type
of health system, job satisfaction is the crucial factor which affects nursing turnover. It is necessary, therefore to take measures,
both policy-based and organizational, and to adequately formulate the appropriate working conditions for increasing nurses’
satisfaction in order to encourage nursing staff to stay in clinical practice, in the specific position and in the profession, providing
safe and quality health care with decreased cost.