Ένας από τους βασικότερους παράγοντες που επηρεάζουν το επίπεδο της οικονομικής ανάπτυξης και της ποιότητας ζωής στον ευρύτερο κοινωνικοοικονομικό χώρο, είναι η απόδοση των εργαζομένων. Οι πρώτες μελέτες της σχέσης επαγγελματικής ικανοποίησης και αποδοτικότητας έλαβαν χώρα σχεδόν ταυτόχρονα με την εμφάνιση του όρου «ικανοποίηση από την εργασία». Η επαγγελματική ικανοποίηση καθορίζει τη σχέση του επαγγελματία υγείας και του ασθενή και αποτελεί σημαντική παράμετρο στην ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών. Ο φαρμακοποιός οφείλει να συνδυάζει την εξειδικευμένη επιστημονική γνώση, με ικανότητες επικοινωνίας προς τον ασθενή-πελάτη του, για καλύτερες υπηρεσίες υγείας, αλλά παράλληλα να εφαρμόζει και σύγχρονες μεθόδους διοίκησης και διαχείρισης του φαρμακείου του, για να ανταποκριθεί καλύτερα στην οικονομία της αγοράς και στις εξελίξεις στο μέλλον. Σκοπός της έρευνας είναι η διερεύνηση του επιπέδου της επαγγελματικής ικανοποίησης των φαρμακοποιών και των βοηθών φαρμακείου, τα αίτια αλλά και οι επιπτώσεις που συνδέονται με ενδεχόμενη μη ικανοποίηση. Παράλληλα, θα αποτελέσει έναυσμα για περαιτέρω διερεύνηση, γεγονός απαραίτητο δεδομένης της έλλειψης σχετικών βιβλιογραφικών αναφορών και ερευνών στην Ελλάδα. Το υλικό της έρευνας βασίστηκε στην ανάλυση 200 ερωτηματολογίων, που συμπληρώθηκαν κατά την περίοδο Ιουλίου – Οκτωβρίου 2011, από φαρμακοποιούς και βοηθούς φαρμακοποιών που διατηρούν φαρμακείο ή εργάζονται αντίστοιχα σε φαρμακείο εντός του Νομού Αττικής. Συνοπτικά τα αποτελέσματα είναι τα εξής: από το σύνολο των συμμετεχόντων το 55% είναι γυναίκες και το 45% άνδρες. Η μέση ηλικία του δείγματος είναι 39,29 έτη, με τυπική απόκλιση τα 10,15 έτη. Στην πλειοψηφία τους είναι γεννημένοι σε αστικό κέντρο (54,5%), ενώ το μορφωτικό τους επίπεδο αντιστοιχεί στα ποσοστά: 56,3% για απόφοιτους ΑΕΙ, 31,8% ΙΕΚ και 11,9% για απόφοιτους λυκείου. Το 38,6% αυτών είναι έγγαμοι, το 36,4% αυτών είναι ανύπαντροι, το 18,6% του δείγματος είναι χήροι /-ες και το 14,2% αυτών είναι διαζευγμένοι. Το 36,9% των ερωτηθέντων έχει 1-2 παιδιά, το 11,4% έχει 3 ή περισσότερα και το 51,7% δεν έχει παιδιά. Από το σύνολο του δείγματος το 56,5% είναι φαρμακοποιοί και το 43,5% είναι βοηθοί φαρμακείου. Επίσης, το 44,3% είναι ιδιοκτήτες και το 55,7% υπάλληλοι. Σχετικά με την προϋπηρεσία του δείγματος στο επάγγελμα, είναι σε ποσοστό 27,8% πάνω από 20 έτη, σε ποσοστό 25% 11-20 έτη, σε ποσοστό 24,4% 6-10 έτη και σε ποσοστό 22,7% έως 5 έτη. Συνοψίζοντας τα πιο σημαντικά ευρήματα της έρευνας θα λέγαμε ότι: οι ηλικιακά μεγαλύτεροι στον επαγγελματικό κλάδο των φαρμακοποιών, τείνουν να είναι πιο επαγγελματικά δυσαρεστημένοι, οι ιδιοκτήτες είναι πιο δυσαρεστημένοι από τους υπαλλήλους, τόσο σε σχέση με τις οικονομικές τους απολαβές, όσο και σε σχέση με την αντιστοιχία αμοιβής – εργασίας ενώ παράλληλα εμφανίζουν συχνότερα γαστρεντερικά, καρδιαγγειακά και μυοσκελετικά προβλήματα, η μεγαλύτερη προϋπηρεσία, βαρύνει κυρίως τις μυοσκελετικές παθήσεις του επαγγελματία (p=0,002), ενώ παράλληλα, αυξάνει την αντίληψη των υπέρμετρων προσδοκιών του κοινωνικού συνόλου ως τον κύριο επιβαρυντικό παράγοντα της εργασίας (p=0,083). Τα κυριότερα συμπεράσματα που προέκυψαν από την έρευνα είναι ότι : η επαγγελματική ικανοποίηση εξαρτάται κυρίως από την ηλικία και τη θέση στην επιχείρηση, οι γυναίκες διατηρούν σε όλα τα θέματα μια πιο ουδέτερη στάση και τονίζουν κυρίως τη συναισθηματική τους επιβάρυνση από το επάγγελμα, κύριος επαγγελματικός κίνδυνος του κλάδου κρίνεται σε καθολικό επίπεδο ο φόρτος και η ένταση της εργασίας, κυρίως σε διανυκτερεύσεις και εφημερίες, με δεύτερο σε σειρά τις υπέρμετρες προσδοκίες του κοινωνικού συνόλου , σχεδόν ένας στους δύο θεωρεί τη μυοσκελετική καταπόνηση ως την κύρια επαγγελματική επίπτωση του κλάδου.
Employee performance is one of the main factors that affect socially and financially the economic growth and quality of life. The first studies about the relationship between employee satisfaction from their work and efficiency, took place almost simultaneously with the appearance of the term “job satisfaction”. Job satisfaction determines the relationship between the health professional and the patient while it is also an important parameter in the quality of services provided. The pharmacist must combine scientific knowledge with communication skills towards the patient-client, so as to provide better health services, as well as to apply modern management and pharmacy administration methods, in order to better correspond to the economy of the market and future developments. The purpose of this thesis is to explore the level of pharmacists’ and pharmacy assistants’ job satisfaction, the causes and the consequences that may be related to job dissatisfaction. Meanwhile, it should stimulate further research which is necessary, given the luck of relevant bibliography and research in Greece. The research’s results are based on the analysis of 200 questionnaires, filled in during July-October 2011, by pharmacists and pharmacy assistants who own or work at a pharmacy within the prefecture of Attica. Analyzing demographic data of the participants, 55% are women and 45% men. The average age of the sample is 39.29 years, with a standard deviation of 10.15 years. The majority is born in a capital (54, 5%) and their education is represented by the percentages: 56, 3% University degree holders, 31, 8% graduates of vocational schools and 11, 9% are high school graduates. A percentage of 38, 6% of them are married, 36, 4% are single, 18, 6% of the sample are widows /-ers and 14, 2% of them are divorced. As far as the number of offspring is concerned 36,9% of the participants have 1-2 children, 11, 4% have three or more children and 51, 7% have none. Summarizing, the results are: on the total number of participants 56, 5% are pharmacists and 43, 5% are pharmacy assistants. Also, 44, 3% are owners and 55, 7% are employees. Regarding job experience of the sample questioned, 27, 8% percent of them have over 20 years, 25% have 11-20 years of experience 24, 4% have 6-10 years and 22, 7% have 5 years or less. Summarizing, the research’s most important findings are: Older pharmacy professionals, tend to be more dissatisfied by their profession, Owners are more dissatisfied than employees, not only in terms of their financial income but also in terms of work-remuneration analogy while simultaneously they tend to face gastrointestinal, cardiovascular and musculoskeletal problems more often. As job experience increases, musculoskeletal conditions of the pharmacy professionals tend to intensify (p=0,002), while the perception that the society is having over expectations, is considered more and more as the main aggravating factor of the job (p=0,083). The main conclusions to be derived from the research are the following: Job satisfaction mostly depends on age and place in the corporation. Women tend to keep a neutral attitude in all and especially point out their emotional load caused by their profession . The dominant professional hazard of the pharmacists is workload and intense conditions of work, especially in overnight shifts and in cases when the pharmacy is on call, while the second most important hazard are the societies’ over expectations. Almost one out of two considers musculoskeletal burden as the main consequence of their profession