Περίληψη:Η ποιότητα των υδατικών πόρων στη Φθιώτιδα είναι ικανοποιητική και συγκριτικά καλύτερη περιοχών με τις οποίες μπορεί λόγω πληθυσμού και εκτάσεως να συγκριθεί όπως η Εύβοια και η Βοιωτία. Η καλύτερη ποιότητα προκύπτει εξαιτίας της απουσίας στο Νομό Φθιώτιδας βιομηχανικής δραστηριότητας σε μεγάλη κλίμακα. Αν και οι περιοχές των Νομών Ανατολικής Αττικής, Βοιωτίας, Ευβοίας και Φθιώτιδας έχουν ιδιαίτερη νομοθεσία και περιοχές καθορισμένες για τη διάθεση επεξεργασμένων λυμάτων και υγρών αποβλήτων με την Κοινή απόφαση τεσσάρων 4 Νομαρχών με αριθμό 19640/14-11-1979 η ποιότητα των νερών του Μαλιακού κόλπου επηρεάζεται από την ποιότητα των λυμάτων των γειτονικών κοινοτήτων (Ανθήλης, Κόμματος, Αγίας Παρασκευής, Ροδίτσας, Βαρδατών, Δαμάστας, Μοσχοχωρίου, Νέου Κρικέλλου, Ηράκλειας και Θερμοπυλών) και των υγρών αποβλήτων των ελαιοτριβείων και άλλων βιομηχανιών πολύ λιγότερων, που λειτουργούν γύρω από τον Μαλιακό κόλπο. Το ποσοστό των οικισμών που διαθέτουν δίκτυο ύδρευσης είναι από τα υψηλότερα σε επίπεδο χώρας (99%), αλλά συστηματική μέτρηση υπολειμματικού χλωρίου γίνεται μόνο στο 32% του εξυπηρετούμενου πληθυσμού. Αντίθετα το ποσοστό κάλυψης του πληθυσμού σε αποχέτευση με εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων είναι μικρότερο του αντίστοιχου σε επίπεδο χώρας και απαιτεί βελτίωση (32% στο Νομό Φθιώτιδας έναντι 48,72% στο σύνολο της χώρας). Επιπλέον το ποσοστό ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων που ανέρχεται στο 60% και το αντίστοιχο στο έδαφος με ταφή στο 32% παρόμοιο του ποσοστού σε επίπεδο χώρας απαιτεί βελτίωση σε σχέση με τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο (62% στην Ευρώπη των 15 σε σύγκριση με το 60 + 32 = 92 % στη Φθιώτιδα) Επιπρόσθετα, το ποσοστό ανακύκλωσης είναι πολύ μικρό ακόμη γύρω στο 8% την ίδια στιγμή που στην Ευρώπη των 15 το 2005 ήταν 65% Επιπλέον η ανεξέλεγκτη διάθεση απορριμμάτων στο 60% του πληθυσμού του Νομού Φθιώτιδας επηρεάζει τα επιφανειακά νερά, υποβαθμίζει το τοπίο και το περιβάλλον και εγκυμονεί κινδύνους για τη Δημόσια Υγεία. Ο υγροβιότοπος του κόλπου της Αταλάντης με την ιδιαίτερη μορφολογία δεν έχει αξιοποιηθεί όπως αναμενόταν με τη δημιουργία θαλάσσιου πάρκου. Στην κοιλάδα του Σπερχειού ποταμού υπάρχουν εγκαταστάσεις που επηρεάζουν την ποιότητα των νερών του Μαλιακού κόλπου διαθέτοντας περιστασιακά τα υγρά απόβλητα χωρίς την απαιτούμενη εξυγίανση στην κοίτη του Σπερχειού ποταμού. Πιέσεις δέχεται και ο Βόρειος Ευβοϊκός κόλπος από τους παράκτιους οικισμούς που δεν διαθέτουν εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων (ΕΕΛ) με δευτεροβάθμια επεξεργασία. Επιπρόσθετα η ανεξέλεγκτη διάθεση απορριμμάτων της Μακρακώμης και της Σπερχειάδας στο ύψος της κοίτης του Σπερχειού ποταμού αλλά και η διάθεση των λυμάτων της πόλεως Μακρακώμης επιβαρύνουν την ποιότητα των νερών του Σπερχειού ποταμού. Διάθεση σε δίκτυο ακαθάρτων χωρίς εξυγίανση σε εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων παρουσιάζεται και στην Αμφίκλεια που οδηγεί σε πιέσεις των υδατικών πόρων της υδρολογικής λεκάνης πλησίον του Βοιωτικού Κηφισού. Στη βελτίωση της υπάρχουσας κατάστασης συνηγορεί η ολοκλήρωση της κατασκευής των αποχετευτικών αγωγών και των εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων στους οικισμούς των Μακρακώμης-Σπερχειάδας, Λιανοκλαδίου-Υπάτης, Αταλάντης, Μαρτίνου-Λάρυμνας, Στυλίδας και Αμφίκλειας-Ελάτειας-Τιθορέας. Η ολοκλήρωση των αποχετευτικών αγωγών στους οικισμούς με πληθυσμό άνω των 2.000 κατοίκων και η ολοκλήρωση των εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων θα μειώσει την ένταση στους υδάτινους πόρους του Νομού και θα συμβάλλει στην προστασία της Δημόσιας Υγείας και τη βιώσιμη ανάπτυξη στο μέλλον. Η διακοπή λειτουργίας όλων των χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων, ο καθαρισμός και η αποκατάσταση του τοπίου θα συμβάλλει στη προστασία του εδάφους και των υπόγειων υδάτινων πόρων Η δημιουργία χώρων ταφής υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) και σταθμών μεταφόρτωσης απορριμμάτων για όφελος χρόνου και μείωση όγκου των απορριμμάτων με την παράλληλη αύξηση του ποσοστού ανακύκλωσης στην πηγή και της αξιοποίησης των απορριμμάτων είναι κρίσιμο σημείο για τη διατήρηση της ποιότητας περιβάλλοντος και την προστασία των υδάτινων πόρων και της Δημόσιας Υγείας στο μέλλον.Abstract:The quality of waters in Fthiotida is satisfying and better compared to other prefectures witch have similar areas and population like Evvoia and Viotia The better quality of waters in Fthiotida result from absence of industrial development in large scale. Although the Provinces of East Attica, Viotia, Evvoia and Fthiotida have set certain dispersion places and types of wastewater to be disposed (according to the Law 19640/14-11-1979) the quality of Maliakos Bay waters is affected by the sewage output of nearby parishes and the wastewaters from the olive mils around the bay and other types of industries, although much less in number which situated around the bay. The percentage of population which have regular water supply with access to piped water is one of the higher in national level (99%), but regular measurement of chlorination have only the 32% of served population. However, the percentage of population which have access to full sanitation coverage with partial secondary treatment facilities is lower than national percentage and demand improvement (32% in Fthiotida compared to 48,72% in national level) Additional the percentage of disposal in land without treatment of rubbishes is 60% and the percentage of buried rubbishes is 32% similar to national level and demand improvement compared to European (62% in Europe-15 compared to 60 + 32 = 92% in Fthiotida) In addition the recycled rubbishes is only the 8% and the same time in Europe-15 in 2005 65% The disposal of rubbishes without treatment of population which is 60% in Fthiotida affect the surface waters, downgrade the environment and has serious consequences and risks for Public Health. The wetland of Atalanti gulf with particular landscape have not developed as expected with creation of a public sea park. In the valley of Sperchios river situated olive mils, parishes and industries which affect the quality of Maliakos waters dispose occasional sewage without partial treatment in Sperchios river. Pressure accept also North Evoikos gulf from coastal parishes which don’t have sanitation secondary treatment and full sanitation coverage. Additional the disposal of rubbishes without treatment of Sperchiada and Makrakomi towns in Sperchios bed and the disposal of human excreta without treatment in Sperchios from Makrakomi aggravate the quality of Sperchios waters. Disposal in a sewer piped system without treatment and improvement have also Amfiklia that make a pressure to waters near to Viotikos Kifisos. The sanitation coverage would be improved when the installation of secondary sanitation treatment complete in towns of Makrakomi-Sperchiada, Lianokladi-Ypati, Atalanti, Martino-Larimna, Stylida and Amfiklia-Elatia-Tithorea. The installation of sewer piped system in towns with population plus 2.000 capita and the installation of secondary sanitation treatment will reduce the pressure to waters in Fthiotida and will be conductive to Public Health protection and to development in the future. The interruption of rubbishes disposal without treatment and the cleaning and recreation of environment will contribute to the land protection and underground waters The creation of areas in which will bury leftovers and the creation of rubbishes transfer stations to gain time and to reduce the quantity with the parallel increase of recycled percentage is a crucial matter for the maintenance of environmental quality and for the protection of waters and Public Health.