Τα χονδροειδή λάθη αποτελούν µια µεγάλη κατηγορία σφαλµάτων τα οποία συµβαίνουν συνήθως πριν ή µετά την ανάλυση. Πρόκειται για λάθη οφειλόµενα κατά το πλείστον στον ανθρώπινο παράγοντα (σφάλµατα δειγµατοληψίας, γραµµατειακά λάθη) ή σε αστοχίες του υλικού (βλάβη αναλυτών, ελλιπή συντήρηση αναλυτών, φυγοκέντρων κ.α.). Η ανίχνευσή τους είναι άλλες φορές εύκολη (π.χ. βλάβη αναλυτή) και άλλες φορές εξαιρετικά δύσκολη (γραµµατειακά λάθη, σύγχυση δειγµάτων). Η δραµατική αλλοίωση που επιφέρουν στα αποτελέσµατα των ασθενών καθώς και η µεγάλη συχνότητά τους (συνολικά το 90% των εργαστηριακών σφαλµάτων) καθιστά απαραίτητη την υιοθέτηση από το εργαστήριο κατάλληλων µεθόδων εντοπισµού τους.
Η σηµαντικότερη από αυτές τις µεθόδους είναι οι «διαφορές δέλτα». Πρόκειται για τις διαφορές των σηµερινών τιµών του δείγµατος ενός ασθενούς σε σχέση µε τις προηγούµενες τιµές του. Οι διαφορές αυτές συγκρίνονται µε συγκεκριµένα όρια αναφοράς τα οποία υπολογίζονται µέσα στο εργαστήριο, είτε µε βάση τη βιολογική διακύµανση της ουσίας είτε εφαρµόζοντας στατιστική ανάλυση. Προτιµότερη µέθοδος είναι η χρήση των εκατοστηµορίων. Αποδεκτές τιµές διαφορών δέλτα θεωρούνται εκείνες που βρίσκονται µεταξύ 5 και 95 εκατοστηµορίου. Τιµές διαφορών δέλτα έξω από τα όρια αυτά θεωρούνται ακραίες τιµές και πρέπει να αναζητηθεί η αιτία που τις προκάλεσε. Οι ακραίες τιµές µπορεί να οφείλονται είτε σε χονδροειδές λάθος είτε σε δραµατική επιδείνωση ή βελτίωση της υγείας του ασθενούς. Προτού δοθεί απάντηση στον ασθενή θα πρέπει να αναζητηθεί τι από τα δύο συµβαίνει.
Άλλες µέθοδοι οι οποίες µπορούν να εφαρµοστούν παράλληλα µε τις διαφορές δέλτα είναι το «χάσµα ανιόντων» και οι «κρίσιµες τιµές». Το χάσµα ανιόντων αφορά αναλυτές που προσδιορίζουν συγκεντρώσεις ιόντων. Υπολογίζεται συνήθως από τη σχέση: [Na+]– [HCO3-] - [Cl-]. Tιµές χάσµατος ανιόντων µεγαλύτερες από 24 mmol/lt ή µικρότερες από 2 mmol/lt θεωρούνται ακραίες και θα πρέπει να επιβεβαιωθεί τυχόν δραµατική επιδείνωση της υγείας του ασθενούς ή να αναζητηθεί βλάβη στον αναλυτή.
Οι κρίσιµες τιµές είναι τιµές που θέτουν σε άµεσο κίνδυνο την υγεία του ασθενούς. Είναι δυνατόν όµως να οφείλονται και σε χονδροειδές σφάλµα. Σε αυτή την περίπτωση πριν από την απόδοση των αποτελεσµάτων οφείλουµε να επαναλαµβάνουµε την µέτρηση και να ελέγχουµε το ιστορικό του ασθενούς.