Τα τελευταία χρόνια η συμμετοχή της κοινότητας στον σχεδιασμό, στην οργάνωση και την εφαρμογή προγραμμάτων που αφορούν στην υγεία έχει αναδειχθεί σε κύρια παράμετρο της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Η Βασική ιδέα της συμμετοχής της κοινότητας είναι ότι όλοι οι άνθρωποι, και όχι μόνο οι επαγγελματίες υγείας, είναι ικανοί να συμμετέχουν στον σχεδίασμά και στην υλοποίηση τέτοιων προγραμμάτων και ότι η γνώση τους είναι όχι μόνο σημαντική, αλλά και απαραίτητη. Όμως οι προσβάσεις συμμετοχής αυτές καθαυτές δεν εγγυώνται τη σωστή λειτουργία τέτοιων προγραμμάτων. Σε αυτή την εργασία γίνεται αρχικά ανασκόπηση της ιστορίας και των χαρακτηριστικών της κοινοτικής συμμετοχής. Στη συνέχεια αναλύονται διάφορες παράμετροι απαραίτητες για την ουσιαστική εφαρμογή της, ενώ στο τέλος αναπτύσσεται η ανάγκη να τοποθετηθεί ο «τελευταίος» «πρώτος», έτσι ώστε να γίνουν οι παρεμβάσεις μας περισσότερο αποτελεσματικές και δημοκρατικές.During the last few years community participation has emerged as a crucial concept of health promotion and Primary Health Care. Its central idea is that ordinary people are capable of critical reflection and analysis and that their knowledge is relevant and necessary. As a result, participatory approaches have been incorpo¬rated into models of health promotion, combining the need for solid community participation with the need for effective planning of health promotion programs. However participatory approaches cannot guarantee by themselves the proper function of community parti¬cipation. This article will examine the concept of com¬munity participation, focusing on those issues that re¬quire further elaboration in order to make community participation more effective. In particular, it analyses the implications of practicing community participation, arguing for the need to put the first last.