Εισαγωγή: Η τσιγγάνικη κοινωνία αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα μιας «κλειστής» κοινωνίας. Αποτελέσματα ερευνών δείχνουν ότι οι Τσιγγάνοι απολαμβάνουν το χαμηλότερο επίπεδο υγείας και ευεξίας. Σκοπός: Σκοπός της έρευνας είναι η συλλογή, επεξεργασία και παρουσίαση στοιχείων για την τσιγγάνικη κοινωνία της Βοιωτίας (χαρακτηριστικό δείγμα κλειστής κοινωνίας) σε θέματα υγείας, συμπεριλαμβανομένης της εμβολιαστικής τους κάλυψης, των διατροφικών τους συνηθειών, των κοινωνικών τους χαρακτηριστικών και του τρόπου ζωής τους. Υλικό – Μέθοδος: Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 200 άτομα. Το ερευνητικό πρόγραμμα στηρίχθηκε στη δημιουργία ενός δομημένου κλειστού τύπου ερωτηματολογίου αρχίζοντας από τα δημογραφικά στοιχεία, φύλο, ηλικία, τρόπος γνωριμίας, ηλικία γάμου, αριθμός παιδιών, εκπαίδευση, επάγγελμα άνδρα-γυναίκας, θρήσκευμα, τόπο διαμονής. Στη συνέχεια αναφέρθηκε στις συνθήκες υγιεινής και διατροφής, τρόπους διάθεσης του ελεύθερου χρόνου καθώς και τα δίκτυα υγειονομικής και κοινωνικής υποστήριξης. Η μελέτη έγινε σε καταυλισμό χιλίων διακοσίων ατόμων και το δείγμα ήταν αντιπροσωπευτικό. Το ερωτηματολόγιο κάλυπτε τις περισσότερες παραμέτρους με σαράντα περίπου ερωτήσεις και ο χρόνος που απαιτούνταν στην προσωπική συνέντευξη ανήλθε στα είκοσι λεπτά για κάθε αθίγγανο. Οι συνεντεύξεις έγιναν στο χώρο του καταυλισμού, κατόπιν συνεννοήσεως με τον Κο Παυλίδη Δ. γραμματέα Ομοσπονδίαςτης φυλής, με διακριτικό τρόπο έτσι ώστε η παρουσία μας να ήταν ευχάριστη και κατά συνέπεια οι απαντήσεις πιο αξιόπιστες και ουσιαστικές.Αποτελέσματα: Ο υπό μελέτη πληθυσμός προέρχεται από την περιοχή του Δήμου Ορχομενού. Η πρόσβαση των ερευνητών ήταν εύκολη. Στην συγκεκριμένη περιοχή κατοικεί μόνιμα ένας μεγάλος αριθμός αθίγγανων, τουλάχιστον 1.200 άτομα. Ενδιαφέρον στην έρευνα παρουσιάζει το γεγονός ότι η διαμονή τους σε καλές συνθήκες υγιεινής βελτιώνεται με το πέρασμα της ηλικίας καθώς και με τη συμμετοχή τους στην εκπαίδευση, γεγονός που δείχνει ότι είναι απαραίτητα να συνεχίσουν τα προγράμματα μετεγκατάστασης των τσιγγάνων σε προκατασκευασμένες κατοικίες από την πολιτεία διότι δεν θα συναντήσουν την άρνηση των τσιγγάνων. Η έρευνα αυτή εκπορευόταν από τη δυσκολία αυτών των ανθρώπων να προσαρμοστούν σε έναν διαφορετικό τρόπο, τον τρόπο και τους έδειξαν οι γονείς τους όπως αναφέρεται στη βιβλιογραφία. Η «κακή» διατροφή (υπερβολική χρήση λιπαρών και ζυμαρικών) σε σχέση με την ισορροπημένη (μεσογειακή) είναι συχνότερη σε διαζευγμένους και η έρευνα έδειξε ότι οι συνθήκες διατροφής σχετίζονται με την οικογενειακή κατάσταση ενώ σε προηγούμενη έρευνα (Ραφτόπουλος) συμπεραίνεται ότι η επιλογή της τροφής επηρεάζεται από την οικονομική τους κατάσταση. Αναφορικά με την κατανάλωση αλκοόλ τα αποτελέσματα δεν διαφοροποιούνται σημαντικά από αυτά άλλων ερευνών (Neff-Smith) παρόλο που η έρευνα έδειξε ότι οι άνεργοι καταναλώνουν περισσότερο αλκοόλ , και όπου υποβαθμίζεται το είδος της κατοικίας, τόσο τα άτομα κάνουν μεγαλύτερη κατανάλωση. Ανάλογη κατάσταση παρουσιάζεται σε ό,τι αφορά τις συνήθειες του καπνίσματος. Οι άνδρες, οι έφηβοι καθώς και άτομα με χαμηλότερη εκπαίδευση είναι πιο πιθανόν να είναι καπνιστές. Η οικογενειακή κατάσταση φαίνεται να σχετίζεται με το κάπνισμα, αλλά αυτό συμβαίνει γιατί τα άτομα που είναι παντρεμένα ή διαζευγμένα ή χήρα είναι κυρίως ενήλικες, ενώ οι ανύπαντροι όχι. Όσο πιο μικρή είναι η ηλικία γάμου, τόσο πιο μεγάλη η πιθανότητα να καπνίζει το άτομο επειδή αυτό σχετίζεται με χαμηλό εκπαιδευτικό επίπεδο λόγω πρόωρης αποχώρησης από το σχολείο. Πληροφορίες για τους υποχρεωτικούς εμβολιασμούς δεν δόθηκαν μόνο από τις γυναίκες-μητέρες όπως έδειξε προηγούμενη μελέτη (Ραφτόπουλος), αλλά απ’ όλα τα άτομα, καθώς παρατηρήθηκε ότι όσο αυξάνει η ηλικία, αυξάνει και το ποσοστό των ατόμων με τη γνώση των εμβολιασμών, όπως επίσης ότι όσο μεγαλώνει η βαθμίδα εκπαίδευσης,τόσο μεγαλώνει και το ποσοστό της γνώσης. Οι άνεργοι, οι συνταξιούχοι και οι γυναίκες που ασχολούνται με τα οικιακά γνωρίζουν πολύ λιγότερο τα υποχρεωτικά εμβόλια. Επίσης, όπου βελτιώνεται το είδος της κατοικίας τόσο αυξάνει το ποσοστό των ατόμων με γνώση των υποχρεωτικών εμβολίων. Η έρευνα έδειξε ότι όταν ο πληθυσμός μετακινείται για επαγγελματικούς λόγους, έχει μεγαλύτερη πιθανότητα γνώσης των εμβολίων απ’ όταν μετακινείται για οικογενειακούς λόγους. Πιθανόν αυτός συνδέεται με τη μόνιμη κατοικία, τις συνθήκες διαβίωσης, την προσαρμογή σε προγράμματα εμβολιασμού, σε καλύτερη πρόσβαση στην παροχή Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας που επιβεβαιώθηκε με προηγούμενη μελέτη (Ραφτόπουλος). Είναι φανερή όμως η ανάγκη για σωστή ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του πληθυσμού. Οι αποφάσεις που αφορούν στο σχεδιασμό προγραμμάτων υγείας πρέπει να λαμβάνονται με σεβασμό στις ιδιόμορφες ανάγκες υγείας αυτού του πληθυσμού. Τα στοιχεία αυτά επηρεάζονται από το σύγχρονο πλαίσιο της ευρύτερης κοινότητας της οποίας αυτή η ομάδα αποτελεί υποσύνολο, το εθνοϊστορικό και γλωσσολογικό τους υπόβαθρο, τους ποικίλους κοινωνικοπολιτιστικούς παράγοντες της συγκεκριμένης κουλτούρας και τους υπάρχοντες παραδοσιακούς τρόπους παροχής φροντίδας υγείας.This paper is referred to a group of gypsies. They are 1200 people live in an encampment in Orchomenos village –a region in Viotia-.The structure of all paper has been divided in two parts, the theoretical part which covers the following sections. The origin of gypsies, the tradition, the civilization, their history, their identity. An other section is referred to the gypsies in Greece , their happenings ,social life ,music tradition ,clothing and their customs. It is also referred to social characteristics –family ,housing ,language ,education ,international relations with European community ,religion ,employment and their access in national health system. Finally there is a reference in the first group of gypsies that inhabited the Viotia area and their establishment there. The second part is the research part. The results came out after frequent visits of the researcher in the encampment and after the extensive questioning. The access was easy after interference and awareness of the chief of the race .The presentation of the results haw the following distribution ,sex ,age ,marital situation ,number of children ,employment ,and if the spouses belong to the same race. After these some relevancies came out ,time ,place of living ,health conditions ,existence of water and light ,eating habits ,consumption of meat ,sweets, vegetables, consumption of alcohol ,smoking ,marital status , knowledge and attitudes towards the vaccination programmes ,and toward prevention health programmes. The bibliography is Greek and foreign of the last ten years and so are the articles and the the internet sources. The gist of the conclusions was the fact that whereas the European programmes are so important and offer so much to the group of gypsies it is difficult to evaluate their offer.