Καθώς το σημαντικότερο μέλημα του επαγγελματία υγείας είναι η ευημερία των θεραπευόμενων - εξυπηρετού μενών του, η λήψη ηθικών αποφάσεων αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία του επαγγελματισμού του.
Σκοπός: Η παρούσα εργασία αποσκοπεί να καταδείξει το ρόλο της ηθικής κρίσης και της επονομαζόμενης «ηθικής φαντασίας» στα επαγγέλματα υγείας.
Υλικό και μέθοδος: Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε περιελάμβανε ανασκόπηση θεωρητικών και ερευνητικών πηγών, πρόσφατης και παλαιότερης βιβλιογραφίας, σχετικά με τα δεοντολογικά διλήμματα που ενδέχεται να αντιμετωπίσει ο επαγγελματίας υγείας και τους προτεινόμενους τρόπους διαχείρισης αυτών των διλημμάτων.
Αποτελέσματα: Οι επαγγελματίες υγείας συχνά καλούνται να δράσουν μέσα σε καταστάσεις που χαρακτηρίζονται από πολυπλοκότητα. Όπως δείχνει η βιβλιογραφική ανασκόπηση, οι ηθικές αποφάσεις των επαγγελματιών δεν διαμορφώνονται μόνο από τους κώδικες δεοντολογίας, αλλά και από άλλες συλλογικές πρακτικές, όπως η «κουλτούρα» της υπηρεσίας όπου εργάζονται και τα πολιτισμικά σχήματα για το ρόλο του επαγγελματία υγείας Η καταφυγή στη σχηματοποιημένη σκέψη μπορεί να απαλλάξει προσωρινά τον επαγγελματία από τους προβληματισμούς, αλλά μακροπρόθεσμα ενδέχεται να του στερήσει την αίσθηση ικανοποίησης από την εργασία και τη δυνατότητα για προφορά της βέλτιστης φροντίδας των εξυπηρετούμενών του. Η επιστράτευση της επονομαζόμενης «ηθικής φαντασίας», επιτρέπει στον επαγγελματία να προχωρήσει από την τυπική τήρηση των κανόνων στην ουσιαστική ηθική κρίση.
Συμπεράσματα: Η λήψη ηθικών αποφάσεων προϋποθέτει όχι μόνο την καλή γνώση του κώδικα δεοντολογίας, αλλά και την ανάπτυξη μιας διευρυμένης συλλογιστικής πάνω στις ηθικές όψεις ενός ζητήματος (ηθική φαντασία), που θα επιτρέψει στους επαγγελματίες υγείας να υπερβούν τη σχηματοποιημένη σκέψη και να αναζητήσουν σφαιρικές λύσεις στα ηθικά διλήμματα.
As the main interest of health professionals is for the well-being of patients/clients, ethical decision making is one of the prominent elements of his/her professionalism.
Aim: The present study aims to illustrate the role of ethical judgment and the so-called "moral imagination” in health professions.
Method and material: Review of theoretical and research literature, including both classic and recent sources about ethical dilemmas that health professionals may anticipate, as well as the suggested ways to manage these dilemmas.
Results: Health professionals often have to act in complicated situations. Review of relevant literature indicates that the professionals' ethical decisions are structured not only through the codes of ethics, but also through other collective practices, such as organizational culture and cultural schemas about the role of health professional. Resorting to schematic thinking may temporarily release the professional from his/her concerns, but in the long run, it may devoid him/her of the sense of satisfaction from work and of the ability to offer clients the optimal care. The development of the so-called "moral imagination” permits the professional to advance from the typical application of the rules to actual ethical judgment.
Conclusions: Ethical decision making presupposes not only a thorough knowledge of ethical guidelines, but also the development of the ability to openly reflect upon the ethical dimensions of an issue (moral imagination) that allows health professionals to overcome schematic thinking and investigate comprehensive solutions to ethical dilemmas.