Σε μία εποχή που η υγεία «βομβαρδίζεται» από δεκάδες κινδύνους και η ιατρική χαρακτηρίζεται από αλματώδη ανάπτυξη, οι νοσηλευτές καλούνται να ενημερώσουν και να ασκήσουν πρόληψη, να εκπαιδεύσουν στις νέες μεθόδους θεραπείας και αποκατάστασης και να σταθούν δίπλα σε ασθενείς και υγιείς υποστηρικτικά. Στο χώρο της αγωγής υγείας σημαντικοί λειτουργοί υγείας είναι και οι νοσηλευτές οι οποίοι αποκτούν έτσι και το ρόλο του εκπαιδευτή.
Σκοπός της ανασκόπησης αυτής ήταν η σφαιρική παρουσίαση του εκπαιδευτικού ρόλου του νοσηλευτή καθώς και των βασικών αρχών που ορίζουν την έννοια της αγωγής υγείας όπως αυτές απορρέουν από τη διαδικασία παροχής πληροφοριών και αλλαγής συμπεριφοράς.
Υλικό και Μέθοδος: Το υλικό αποτέλεσαν επιλεγμένα άρθρα και κεφάλαια βιβλίων κυρίως κατά το διάστημα 2001-2010 όπως αυτά ανευρέθηκαν σε Ελληνικές (ΙΑΤΡΟΤΕΚ) και διεθνείς βάσεις δεδομένων (PubMed, CΙΝΑΗL) με τη χρήση των ακόλουθων λέξεων-κλειδιών σε συνδυασμούς: εκπαίδευση ασθενή, αγωγή υγείας, ρόλος νοσηλευτή.
Αποτελέσματα: Η παροχή αγωγής υγείας απαιτεί από το νοσηλευτή να διαθέτει γενικές γνώσεις, ειδικές-παιδαγωγικές δεξιότητες επικοινωνίας και κυρίως θέληση για το αντικείμενο αυτό. Η Αγωγή Υγείας χρησιμοποιεί ένα πλήθος μεθόδων και τεχνικών για την πραγματοποίηση των στόχων της όπως η διάλεξη, η ατομική διδασκαλία και η χρήση των νέων τεχνολογιών στους χώρους της κοινότητας του σχολείου και του νοσοκομείου.
Συμπεράσματα: Παρόλα τα προβλήματα που σχετίζονται με την ελλείψεις προσωπικού και υλικοτεχνικής υποδομής, η εκπαίδευση από τους νοσηλευτές σε θέματα υγείας θα μπορούσε να λάβει πιο συστηματικό χαρακτήρα. Αρκεί και οι ίδιοι οι νοσηλευτές να συνειδητοποιήσουν και να ευαισθητοποιηθούν στον ρόλο τους αυτό. Τα οφέλη για την υγεία και την κοινωνία γενικότερα είναι σημαντικά και οι νοσηλευτές συμπεριλαμβάνονται στους λειτουργούς υγείας που έχουν την δυνατότητα να ανταποκριθούν στο συγκεκριμένο ρόλο.
In the present times when the concept of health is threatened by various dangers and medicine is characterized by rapid growth, nurses have the responsibility to inform the public, to apply preventative measures to practice, to provide education about new methods of treatment and rehabilitation and to support not only ill, but also health people. In the field of health education, nurses are regarded as important health care professionals who also play the role of instructor. Aim: the aim of this review is to present the educational role of the nurse and the basic principles that determinate the effectiveness of health education as they stem from motivation, counselling and behavioural change.
Material and Method: Data was collected through selected articles and book chapters mainly for the period 2001-2010 as these were found in Greek (ΙΑΤRΟΤΕΚ) and international databases (PubMed, CΙΝΑΗL) using combinations of the following key-words: patient education, health education, role of nurses.
Results: In order to provide health education, the nurses need to have general knowledge, special pedagogic skills of communication and high motivation. Health Education uses a variety of methods and techniques in order to achieve its goals e.g. lectures, individual teaching and the use of new technologies in the community, school or hospital.
Conclusions: Despite the problems and existing deficiencies, nurses could provide health education in a systematic way. Nurses as health professionals have the ability to meet this goal, since the benefits for health and society are of vast importance.