Τα αισθήματα αμφιθυμίας, μελαγχολίας, απελπισίας και φόβου είναι συνηθισμένες ψυχολογικές αντιδράσεις και
καταστάσεις πριν από μια χειρουργική επέμβαση.
Σκοπός της παρούσας ανασκόπησης ήταν η σφαιρική παρουσίαση του προεγχειρητικού άγχους καθώς και η
ανάλυση της αποτελεσματικότητας των σχετικών νοσηλευτικών και ψυχολογικών παρεμβάσεων. Επιμέρους στόχος
ήταν η ανάδειξη του ρόλου του νοσηλευτή στην αντιμετώπιση του προεγχειρητικού άγχους.
Μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε αναζήτηση σε Ελληνικές και διεθνείς βάσεις δεδομένων (ΙΑΤΡΟΤΕΚ, PubMed, CINAHL)
με στρατηγική αναζήτησης τον συνδυασμό των ακόλουθων λέξεων ευρετηριασμού: προεγχειρητικό άγχος,
νοσηλευτική, ψυχολογική στήριξη. Εντοπίστηκαν 123 άρθρα (γενικά άρθρα, κλινικές μελέτες, ανασκοπήσεις, και
μετα-αναλύσεις) και μετά από διορθώσεις για διπλές αναφορές, το τελικό υλικό της μελέτης αποτέλεσαν 38
επιλεγμένα άρθρα, δημοσιευμένα κατά την τελευταία δεκαετία.
Αποτελέσματα: Πολλές μελέτες αναδεικνύουν τη χρησιμότητα της προεγχειρητικής προετοιμασίας μέσω
εξειδικευμένης πληροφόρησης και παρεμβάσεων κοινωνικής υποστήριξης σε σχέση με την προσαρμογή στο
χειρουργείο. Επίσης, έχει προταθεί η χρήση μεθόδων και στρατηγικών αντιμετώπισης που ενεργοποιούν το άτομο
για να μειώσει το άγχος και να χειριστεί τις ψυχοπιεστικές διαστάσεις του επικείμενου χειρουργείου. Τέλος, έχουν
εφαρμοσθεί με επιτυχία διάφορες ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις και άλλες εξειδικευμένες τεχνικές διαχείρισης της
κρίσης ως μέτρα αντιμετώπισης τόσο του προεγχειρητικού άγχους, αλλά και του στρες της νόσου.
Συμπεράσματα: Η προεγχειρητική κλινική φροντίδα πρέπει να περιλαμβάνει τη συστηματική επεξεργασία του
προεγχειρητικού άγχους μέσω εξειδικευμένων πληροφοριών. Ωστόσο, συμπεριφορικές ή γνωστικές παρεμβάσεις που
διευκολύνουν τον αυτοέλεγχο φαίνεται να είναι πιο αποτελεσματικές και να έχουν σημαντική επίδραση στην
μετεγχειρητική πορεία του ασθενούς. Η σχετική κατάρτιση και εκπαίδευση των νοσηλευτών πρέπει να είναι επαρκής
και μέρος της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης τους.
Feelings of ambivalence, melancholy, despair and fear are usual psychological reactions prior to a surgical
intervention.
Αim: the main aim of this review is a comprehensive presentation of pre-operative anxiety as well as the analysis of
the effectiveness of relevant nursing and psychological interventions. A secondary aim was to highlight the role of the
nurse in treating pre-operative anxiety.
Method: A search in Greek and international databases (IATROTEK, PubMed, CINAHL) was conducted. The search
strategy combined the following key word: preoperative anxiety, nursing, psychological support. Initially, 123 articles
were identified (general articles, clinical studies, reviews, and meta-analysis) and after adjustments for duplicate
results, the final material of this review were 38 selected articles published during the last decade.
Results: Many studies demonstrate the usefulness of preoperative preparation through specialized information and
social support interventions in relation to post-surgery adaptation process. The use of methods and strategies that
enable the individual to reduce stress and handle the highly-stressing dimensions of the impending surgery have also been proposed. Finally, various psychotherapeutic interventions and other specialized techniques of crisis
management as measures to address both the pre-operative anxiety and stress brought about by the disease have also
successfully been implemented.
Conclusions: The preoperative clinical care must include the systematic treatment of pre-operative anxiety through
specialized information. However, behavioral or cognitive interventions that facilitate self-control appear to be more
effective and have significant influence on the patient’s postoperative course. Training and education of nurses should
be sufficient and part of their continuing education.