Περίληψη:Από τη δεκαετία του 90, η Ελλάδα από χώρα εξαγωγής μεταναστών μετατρέπεται σε χώρα εισαγωγής μεταναστών. (Μαράτου-Αλιπράντη, Γκαζόν 2005). Συγκρίνοντας τις απογραφές των τελευταίων είκοσι χρόνων παρατηρείται η ραγδαία αύξηση του μεταναστευτικού πληθυσμού, καθώς από 176.119 το 1981, έφθασε τις 762.191 το 2001. Υπολογίζεται ότι ο πραγματικός αριθμός των μεταναστών είναι πολύ υψηλότερος, πολλοί αναλυτές θεωρούν ότι οι μετανάστες αποτελούν τουλάχιστον το 10% του συνολικού πληθυσμού και ότι ο πραγματικός αριθμός τους είναι περίπου 1 εκατομμύριο. Οι μετανάστες οι οποίοι διαμένουν και εργάζονται στην Ελλάδα, ανεξάρτητα από τους αρχικούς λόγους μετακίνησής τους στη χώρα μας, αντιμετωπίζουν αυξημένα προβλήματα ιατρικής φύσης και κατ’ επέκταση μεγαλύτερη ανάγκη για θεραπεία.(Καψάλης Α., 2003) Η σημασία ύπαρξης υπηρεσιών υγείας που να ανταποκρίνονται στις προσδοκίες και τις ειδικές ανάγκες μεταναστών, των ευπαθών αυτών κοινωνικών ομάδων, καθώς και το ότι η υγεία είναι θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα και η προστασία της υγείας όλων είναι επιτακτική, μας οδήγησε στην εκπόνηση της μελέτης αυτής, που έχει ως σκοπό την εκτίμηση της ικανοποίησης των οικονομικών μεταναστών που προσέρχονται ως ασθενείς στις μονάδες υγείας του ΙΚΑ, καθώς και την εκτίμηση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας. Ταυτόχρονα, η παρούσα μελέτη αποσκοπεί στην καταγραφή διάφορων παραγόντων που σχετίζονται με την ικανοποίηση των οικονομικών μεταναστών-ως ασθενών, ώστε να ληφθούν μέτρα για τη βελτίωση της παροχής υπηρεσιών υγείας σε πολλά επίπεδα. Υλικό και Μέθοδος Το δείγμα αποτέλεσαν 150 οικονομικοί μετανάστες-ασφαλισμένοι του ΙΚΑ, οι οποίοι προσήλθαν σε κεντρική μονάδα υγείας του ΙΚΑ ,στην ευρύτερη περιοχή των Αθηνών για χρήση υπηρεσιών υγείας. Η επιλογή ήταν τυχαία και τα ερωτηματολόγια συμπληρώθηκαν από τις 13-11-08 ως τις 20-12-08, με προσωπικές συνεντεύξεις των ασθενών μετά την ολοκλήρωση της επίσκεψής τους στον ιατρό. Για τους στόχους της παρούσας έρευνας χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο της έρευνας με τίτλο «Ικανοποίηση χρηστών των μονάδων υγείας του ΙΚΑ στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας» των Αλουμανή Παναγιώτη και Σιαβέλη Αντωνίας. Είναι ένα δομημένο ερωτηματολόγιο τριάντα τριών ερωτήσεων ανοικτού και κλειστού τύπου, το οποίο τροποποιήθηκε για της ανάγκες της έρευνας σε οικονομικούς μετανάστες. Αποτελέσματα Η ανάλυση των αποτελεσμάτων της έρευνας έδειξε ότι η πλειονότητα των μεταναστών είναι ικανοποιημένη από τις υπηρεσίες πρωτοβάθμιας περίθαλψης του ΙΚΑ. Συγκεκριμένα: Τα περισσότερα άτομα που συμμετείχαν είχαν κάνει σπουδές δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, οι μισοί περίπου βρίσκονται στην Ελλάδα για πάνω από 10 έτη, ενώ το 50% του δείγματος ήταν αλβανικής εθνικότητας. Το 73 % ήταν είτε ικανοποιημένοι, είτε πολύ ικανοποιημένοι από το ενδιαφέρον των ιατρών για την κατάσταση τους, νιώθοντας αντίστοιχα πολύ ικανοποιημένοι από τον τρόπο που τους αντιμετωπίζουν οι ιατροί του ΙΚΑ. . Τα 2/3 ήταν ικανοποιημένοι έως πολύ ικανοποιημένοι και μόλις ένα ποσοστό 7% είναι δυσαρεστημένοι από τον τρόπο εξήγησης της διάγνωσης και τα αποτελέσματα των εξετάσεων από τους ιατρούς του ΙΚΑ. Αντίστοιχα, το 63% του δείγματος ήταν ικανοποιημένοι έως πολύ ικανοποιημένοι από τον χρόνο που αφιερώνει ο ιατρός του ΙΚΑ στην εξέτασή τους. Ένα αρκετά υψηλό ποσοστό (82%) εμπιστεύεται τους ιατρούς του ΙΚΑ. Το υπόλοιπο 15% ζητάει συνήθως και δεύτερη γνώμη, κυρίως από ιδιώτη ιατρό. Το 45% του συνολικού δείγματος δήλωσε τουλάχιστον ικανοποιημένο από την αντιμετώπιση του νοσηλευτικού προσωπικού ενώ το ενώ το 51% του δείγματος απέφυγε να απαντήσει στην ερώτηση διότι δεν είχε εμπειρία. Το 34% δήλωσε τουλάχιστον ικανοποιημένο από την συνολική συμπεριφορά του νοσηλευτικού προσωπικού ενώ το 53% δεν είχε εμπειρία. Το 42% του συνολικού δείγματος δήλωσε τουλάχιστον ικανοποιημένο από το διοικητικό προσωπικό. Τα 2/3 του συνολικού δείγματος δήλωσε τουλάχιστον ικανοποιημένο από το παραϊατρικό προσωπικό. Το 48% ήταν ικανοποιημένο από τις συνθήκες που επικρατούν στην αίθουσα αναμονής, ενώ το 27% δήλωσε ουδετερότητα. Τα ¾ του δείγματος δεν έχουν νιώσει διάκριση από τους ιατρούς ή το νοσηλευτικό προσωπικό εξαιτίας της καταγωγής του. Ενώ περίπου το 55% του δείγματος θεωρεί ότι οι υπηρεσίες υγείας που παρέχονται από το ΙΚΑ είναι καλύτερες συγκριτικά με τις αντίστοιχες στη χώρα τους. Στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στην επαφή τους με τις υπηρεσίες υγείας του ΙΚΑ είναι ο μεγάλος χρόνος αναμονής για ραντεβού, η μη σωστή διαχείριση των έκτακτων περιστατικών, η έλλειψη ενδιαφέροντος από την πλευρά των ιατρών, η κακή κτιριακή υποδομή ενώ προτείνουν αναβάθμιση των χώρων εργασίας, ευνοϊκές συνθήκες εργασίας και έλεγχο των γνώσεων των ιατρών έτσι ώστε η εξυπηρέτηση των ασθενών να είναι πρωταρχικός στόχος. Συμπεράσματα Η εκτίμηση της γνώμης των μεταναστών κατέδειξε ότι η υπηρεσίες πρωτοβάθμιας περίθαλψης του ΙΚΑ βρίσκονται σε ικανοποιητικό επίπεδο. Με αυτό συμφωνεί και προηγούμενη έρευνα σε Έλληνες ασφαλισμένους του ΙΚΑ των Αλουμανή και Σιαβέλλη. Η πλειοψηφία είναι ικανοποιημένη από τις υπηρεσίες, εμπιστεύονται τους γιατρούς, δε νιώθουν διάκριση εις βάρος τους κατά την επαφή τους με ιατρούς και νοσηλευτές, ενώ δεν ανάφεραν να αντιμετωπίζουν προβλήματα επικοινωνίας λόγω γλώσσας αφού είναι επίσης ικανοποιημένοι από τις εξηγήσεις που τους δίνουν οι ιατροί. Στα προβλήματα συμπεριλαμβάνεται ο μεγάλος χρόνος αναμονής για πραγματοποίηση ιατρικής επίσκεψης σε κάποιες ειδικότητες, η μη σωστή διαχείριση των επειγόντων περιστατικών, η έλλειψη ενδιαφέροντος των ιατρών και κάποιες φορές η αδιαφορία τους. Για τη βελτίωση της παρεχόμενης φροντίδας υγείας θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι παράγοντες που δυσαρεστούν και εμποδίζουν τους μετανάστες και επηρεάζουν την ποιότητα των υπηρεσιών και να γίνουν οι απαραίτητες παρεμβάσεις, με στόχο τη διασφάλιση παροχής υψηλής ποιότητας φροντίδας, την ίση κατανομή και πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας και στην κατοχύρωση των δικαιωμάτων των ασθενών.Abstract:The existence of health services and their importance to correspond to the expectations and the special needs of frail social groups, such as the immigrants, as well as the belief that health and its protection is an imperative fundamental human right, have led us to the formulating of this study that aims at the assessment of the quality of the health services at the IKA health units. It also aims at the evaluation of satisfying the needs of immigrants who seek medical help, as patients, at IKA health units. At the same time this study is designed by the recording of different factors related to the satisfaction immigrants, as patients, so that action would be taken for the improvement of rendering of health services at a lot of levels. Material and method The sample consisted of 150 economic immigrants, insured at IKA, who attended the use of health services at a central unit of IKA in Athens. The selection was at random and the questionnaires were filled in from the 13.11.08 up until the 20.12.08 with personal interviews of the patients that took place after the end of their visit to the doctor. For the aims of the present investigation, we used the questionnaire from the study of Aloumanis P. and Siaveli A. This is a structured questionnaire comprised of thirty three questions open and closed type which was modified for the needs of the research with the economic immigrants. Results The analysis of the results of the research showed that the majority of immigrants are satisfied with the primary health care services provided by IKA. In particular, most people who took part had undergone secondary and higher education, half of them have been in Greece for more than 10 years and 50% of the sample were of Albanian nationality. 73% were either satisfied or very satisfied with the doctors’ interest concerning their condition. 2/3 ranged from satisfied to very satisfied and only just 7% were dissatisfied with the manner their diagnosis and the results of their examinations were explained to them by the doctors of IKA. Furthermore, 63% of the sample were satisfied to very satisfied with the time that the IKA doctor allocated during their examination. A quite high 82% trusts IKA doctors. The rest 15% usually seeks second opinion from a private doctor mainly. 45% of the total sample commented at least satisfied with the treatment by the nursing staff whereas 51% of the sample avoided the answer because of no experience. 34% answered at least satisfied with the overall behavior of the nursing staff where as 53% had no experience. 42% of the total sample answered at least satisfied with the administration staff. 2/3 of the total sample answered at least satisfied with the paramedical staff. 48% were satisfied with the conditions that exist in the waiting rooms where as 27% answered neutral. ¾ of the sample have not felt discrimination by the doctor or the nursing staff due to their origin. 55% of the sample thinks that the health services rendered by IKA are better compared to the ones in their country of origin. The problems they face when they come in contact with the IKA health services are the long waiting for scheduling an appointment with the doctor, the incorrect dealing with emergency cases, the lack of interest by the doctors, the bad condition of the buildings.